نوار نقاله چیست؟ انواع تسمه نوار نقاله + کاربرد های هر یک

شاید اگر در گذشته های دور زندگی می کردیم، قرار دادن یک شیء 10 کیلویی در کارخانه از نقطه A به B، سپس نقطه C و به همین منوال نقاط مختلف، انرژی و زمان زیادی را از کارگران می گرفت. اگر به دنبال افزایش بهره وری، صرفه جویی در زمان و انرژی در مرکز تولیدی یا کارخانه خود هستید، نوار نقاله خود جنس است. در این مقاله سعی داریم شما را با انواع تسمه نوار نقاله یا کانوایر و کاربرد های هر یک آشنا کنیم.

نوار نقاله چیست؟

در زمان حال حاضر اگر به کودکی بگویید قصد دارید کالای خود را از نقطه ای به جای دیگر حمل کنید، احتمالا سیستمی به شما معرفی می کند که نام بازاری آن نوار نقاله یا کانوایر است. تسمه یا نوار نقاله مکانیزمی از نوار های متحرک و به هم پیوسته است که اکثرا برای انتقال منظم کالا یا حجم زیادی از مواد در یک بازه زمانی مشخص استفاده می شود.

کاربرد های نوار نقاله به حدی گسترده است که حتی اگر در کارخانه یا شرکت تولیدی هم کار نکنید مدل های مختلف آن را دیده اید. به عنوان مثال انواع نوار نقاله در فرودگاه برای تحویل بار به مسافرین، پیشخوان فروشگاه ها برای انتقال کالای خریداری شده جلوی صندوق، نواری که نان های لواش روی آن سوار هستند و … را حتما دیده اید.

تاریخچه نوار نقاله

احتمالا می توان تاریخ ساخت اولین کانوایر را برای راحتی در حمل و نقل محصولات کشاورزی به کشتی ها و از چوب در انتهای قرن 18 میلادی دانست. در ادامه تاریخ توسعه نوار نقاله به انقلاب صنعتی و حرکت توسط نیروی موتور و گرانش می رسیم.

مانند هر زمینه ای، این سیستم های حمل و نقل نیز با انقلاب صنعتی و پیشرفت تکنولوژی همراه شدند تا اینکه در سال 1901 برای اولین بار در سوئد نوار نقاله فلزی معرفی شد.

اما نوار نقاله هایی که امروز در فروشگاه ها، فرودگاه ها یا کافه های شیرینی پزی می بینیم، محصول دهه 1970 میلادی به بعد و اختراع پلاستیک هستند.

در حال حاضر هم ترکیب نوار نقاله با تکنولوژی نانو می تواند انقلاب جدیدی ایجاد کند.

ساختار نوار نقاله چیست؟

اگر بخواهیم ساختار سیستم تسمه نقاله را تشریح کنیم، می توان قسمت های زیر را برای آن برشمرد:

• تسمه (نوار)

قاعدتا بخش اصلی سیستم کانوایر، تسمه یا نوار آن می باشد که می تواند از جنس PVC، لاستیکی، فلزی و فولادی و … باشد. تسمه یا نوار نقاله اگر از جنس فلزی نباشد، برای ایجاد توان حداکثری از چند لایه به خصوص تشکیل شده است:

1. ساختار یکپارچه
2. ساختار لایه ای
3. تقویت شده با نوار های فولادی

• غلتک های اصلی

معمولا بسته به طول کانوایر، حداقل دو غلتک اصلی (غلتک گشتاور و علتک هرزگرد) در ابتدا و انتهای سیستم قرار دارند و رول تسمه روی آن ها می چرخد.

• موتور (نیروی محرکه)

تامین نیروی لازم برای حرکت تسمه روی غلتک و شروع فرایند نوار نقاله.

• کلید و سیستم توقف اضطراری

در مواقع اضطراری برای خاموش کردن سیستم استفاده می شود.

• وزنه ایجاد کشش

در کنار غلتک هرزگرد قرار می گیرد و وظیفه فیکس نگه داشتن سیستم را بر عهده دارد.

• سیستم های اتصالی

اتصال با بست های مکانیکی یا جوش

• قرقره های تکیه گاهی

قرقره های قوسی، تخت، معلق و ضربه گیر در مسیر تسمه نوار نقاله

• شوت تغذیه و تخلیه

محل ابتدایی و انتهایی کانوایر برای انتقال مواد.

نحوه عملکرد دستگاه تسمه نقاله

نوار نقاله وسیله‌ای برای جابه‌جایی مواد مختلف در خطوط تولید است که برای انتقال و حمل مواد به صورت پیوسته از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می‌شود. این سیستم‌ها از تسمه‌های مستطیل شکل یا تسمه‌های مسطحی بهره می‌برند و در صنایع گوناگون کاربرد دارند. سیستم نوار نقاله با استفاده از مکانیزم خود، درگیری نیروی انسانی را در مراحل توزیع و انتقال مواد در کارخانه، معدن یا تولیدی به حداقل می رساند. تسمه نقاله مهمترین وسیله حمل و نقلی است که برای انتقال مواد جامد روی سطوح افقی و شیبدار در فواصل طولانی مورد استفاده قرار می گیرد.

موتور با استفاده از نیروی محرکه خود، تسمه را در سراسر قرقره ها حرکت می دهد. سیستم‌های نوار نقاله عمدتاً از روتور برای تغذیه تسمه و به حرکت درآوردن قرقره استفاده می‌کنند. وجود اصطکاک بین روتور و تسمه باعث می شود که تسمه همیشه محکم به روتور بچسبد.

در ادامه، جزئیات سیستم نوار نقاله شرح داده شده است:

• ساختار نوار نقاله: این دستگاه از یک تسمه مستطیل شکل یا مسطح ساخته می‌شود که به طور معمول از موادی لاستیکی، PVC یا فلزات خاص تهیه می‌شود.
• حرکت نوار نقاله: این دستگاه با استفاده از یک سیستم حرکت‌دهنده، مواد یا محصولات را بین دستگاه‌های مختلف جابه‌جا می‌کنند. حرکت این نوار، ناشی از فعالیت مجموعه‌ای از قطعات شامل موتورها، رول‌ها و سیستم انتقال قدرت است.
• حمل و انتقال مواد به مقصد: با حرکت نوار، مواد در طول این ابزار جابه‌جا می‌شوند. تسمه نقاله این امکان را فراهم می‌کند که مواد یا کالاها به صورت پیوسته و بدون نیاز به دخالت انسانی، به مقصد حمل شوند.
• تخلیه مواد: در نقطه مقصد یا نقاط مختلف، مواد از روی نوار تخلیه می‌شوند؛ این می‌تواند به وسیله رول‌های تخلیه یا سایر تجهیزات مکمل انجام شود.
• کنترل سرعت و جهت حرکت: سرعت حرکت نوار و جهت تحرک آن قابل کنترل است که معمولاً سیستم‌های الکترونیکی یا مکانیکی این وظیفه را بر عهده دارند.

نوارهای نقاله به دلیل ساختار ساده و قابل اطمینانی که دارند، در صنایع مختلف از جمله معدن، ساختمان، حمل و نقل و… استفاده می‌شوند. همچنین به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های حمل و نقل مواد و کالاها کمک فراوانی می‌کنند.

انواع نوار نقاله

تنوع سیستم نوار نقاله به کاری که می‌خواهید انجام دهید بستگی دارد. پس از تعیین نیازهای محصول، انتخاب نوع نوار نقاله آسان تر خواهد بود. انواع مختلفی از سیستم کانوایر وجود دارد که به طور خاص حتی برای حمل و نقل یک محصول خاص تولید می‌شوند. در اینجا برخی از انواع محبوب تسمه نوار نقاله آورده شده است:

انواع نوار نقاله بر اساس ظاهر

• نوار نقاله زنجیری

نوار نقاله زنجیری که معمولا از جنس فولاد ساخته می شود، مقاومت بسیار بالایی برای حمل مواد صنعتی، کارگاهی و یا معدنی دارد. هر چند از این نوار نقاله برای انتقال، گرم و یا سرد کردن مواد غذایی در کارخانجات هم می توان استفاده کرد، عمده کارکرد نوار نقاله زنجیری فلزی، برای مواد فله کشاورزی و حمل پالت است.

• نوار نقاله مسطح

نوار نقاله مسطح شناخته شده ترین و پرکاربردترین نوار نقاله می باشد که برای حمل و نقل بیشتر مواد فله، بسته بندی شده و بسیاری از محصولات کارخانه ای از تولید به بسته بندی استفاده می شوند.

• تسمه نوار مدولار

سیستم‌های تسمه نوار مدولار از قسمت‌های سخت پلاستیکی متعدد در یک حلقه تشکیل شده است. این ساختار در مقایسه با نوار نقاله PVC ساختار بسیار بادوامتری دارند.

• نوار نقاله شیب دار

نوار نقاله های شیب دار یا نزولی امکان حمل و نقل هر محصولی را در یک محیط شیب دار فراهم می کنند. این کانوایر ها دارای سطح ناهمواری هستند که به جای سطحی صاف و لغزنده، حمل و نقل محصول را آسان می‌کند.

• نوار نقاله منحنی

ساختار این نوار نقاله به صورت منحنی بوده و برای حمل مواد می توانند تا زاویه 180 درجه خم شوند. از این نوار نقاله در نقاطی که نیاز به ایجاد شیب و یا دور در حمل و نقل ایجاد می شود استفاده می کنند.

• نوار نقاله بهداشتی

نوار نقاله های بهداشتی مخصوصاً برای تحمل فرآیندهای بهداشتی دقیق و شستشوی شدید تولید می شوند. این تسمه های متحرک معمولا برای انتقال مواد غذایی فراوری شده در کارخانجات، مورد استفاده قرار می گیرند.

• نوار نقاله دستچین (سورتینگ)

دسته بندی و تفکیک مواد غذایی مانند گندم، برنج، حبوبات، میوه ها و … در کارخانجات معمولا با نوار نقاله سورتینگ صورت می گیرد که زیر آن با استفاده از ویبره، سایز های مختلف مواد غذایی در طبقات مختلف قرار می گیرند.

مزایای استفاده از نوار نقاله

سیستم تسمه نوار نقاله با قیمت مناسب، تسهیل فرایند حمل و نقل، طیف وسیع استفاده از اجسام کوچک تا محصولات صنعتی غول پیکر، دستگاه مکانیکی ضروری برای تمامی کارخانجات، شرکت های تولیدی، شرکت های معدنی و صنعتی هستند.

برخی از مزایای استفاده از نوار نقاله به شرح زیر است:

• نرخ انتقال بالا
• بدون تخریب محصول در هنگام انتقال
• قابلیت نصب در ارتفاعات
• استفاده بسیار کم از انرژی
• هزینه نگهداری پایین
• حمل و نقل سریع و بدون مشکل محصولات
• صرفه جویی در انرژی و زمان
• کاربرد و راه اندازی ساده
• نیروی انسانی کمتر و بهره وری بالاتر

خطرات نوار نقاله چیست؟

نوار نقاله‌ها در صنایع مختلف برای جابه‌جایی مواد و کالاها به کار می‌روند؛ اما استفاده نادرست از آن‌ها در برخی شرایط می‌تواند خطراتی را برای شما به دنبال داشته باشد. از جمله مواردی که ممکن است برای شما خطر آفرین باشند عبارت است از:

• ممکن است افرادی که در کنار نوار نقاله کار می‌کنند، با قسمت‌های حرکتی نوار، مانند رول‌ها یا تسمه‌ها برخورد داشته باشند که این امر موجب صدمات جدی‌تری به اشخاص می‌شود.
• در صورت قرار داشتن مواد قابل اشتعال بر روی نوار، ممکن است حادثه آتش‌سوزی در محیط اتفاق افتاده و خطرات جدی را برای شما به همراه داشته باشد.
• اگر این وسیله به دلیل خرابی یا مشکلات فنی بطور ناگهانی متوقف شود، ممکن است مواد روی آن به اطراف پرتاب شود و سلامت شما را به خطر بیندازد.
• حرکت مواد روی نوار نقاله ممکن است گرد و غبار تولید کند که در صورت عدم مدیریت مناسب، به سلامت افراد و تجهیزات آسیب خواهد رساند.
• عدم آموزش مناسب در مورد استفاده از نوار نقاله و عدم رعایت موارد ایمنی ممکن است باعث استفاده اشتباه از این ابزار شده و خطرات زیادی برای شما به وجود آورد.

برای پیشگیری از این خطرات، رعایت استانداردهای ایمنی مانند حفاظت از سلامت کارکنان، استفاده از تکنولوژی‌های ایمنی و … در محیط کار بسیار حائز اهمیت است.

کاربرد های نوار نقاله

سیستم های نوار نقاله معمولا در صنایع مختلفی (منبع) اعم از صنایع خودروسازی، مواد غذایی، آشامیدنی، صنایع الکترونیکی، پخش، چاپ و بسته بندی، بطری سازی، کشاورزی، معادن، فولاد و … مورد استفاده قرار می گیرند اما اگر به طور دقیق به همراه نحوه کاربرد این سیستم حمل و نقل بخواهیم بررسی کنیم، می توان موارد زیر را نام برد:

• صنایع مواد غذایی برای حمل مواد مانند غلات، حبوبات، شیرینی، آجیل، بطری های نوشیدنی، آجیل و …
• صنایع کشاوری برای حمل میوه ها و سبزیجات
• صنایع دارویی برای حمل گروهی دارو ها و تفکیک هر یک
• صنایع خودروسازی برای حمل قطعات سنگین خودرو، مونتاژ کاری و …
• صنایع الکترونیکی برای سرهم کردن و جوش مختلف قطعات سیستم
• معادن برای حمل مواد استخراج شده ارزشمند از دل کوه
• انتقال مواد ساختمانی در کارخانجات سیمان سازی و …
• و …

نحوه تعمیر و نگهداری از نوار نقاله

تعمیر و نگهداری منظم نوار نقاله برای عملکرد بهینه این وسیله بسیار  مهم است و خطرات مرتبط با عملکرد نامناسب یا خرابی را به حداقل می‌رساند. در زیر، چند نکته مربوط به تعمیر و نگهداری این ابزار صنعتی ذکر شده است:

• برنامه‌ریزی برای تعمیرات دوره‌ای: باید تعمیرات دوره‌ای و بررسی‌های منظم برنامه‌ریزی شده روی این دستگاه انجام شود؛ چراکه این بازرسی‌ها به تشخیص مشکلات زودهنگام و پیشگیری از خرابی‌های جدی کمک خواهند کرد.
• پاکسازی منظم: از نظافت و تمیزی این دستگاه اطمینان حاصل کنید؛ چراکه وجود گرد و غبار، روغن‌ها و مواد دیگر ممکن است عملکرد صحیح این دستگاه را تحت تاثیر قرار دهند.
• تنظیم کردن تسمه: تسمه نوار نقاله باید در مسیر صحیح خود حرکت کند. در صورت نیاز، برای تنظیم کردن تسمه باید از ابزارهای تعمیراتی استفاده شود تا این مهم را برای حرکت صحیح نوار نقاله فراهم آورد.
• چک کردن رول‌ها و بلبرینگ‌ها: رول‌ها و بلبرینگ‌های حمل‌کننده باید در وضعیت عالی باشند. بلبرینگ‌ها را به صورت منظم چک کنید و در صورت یافتن مشکل، فورا نسبت به تعویض آن‌ها اقدام نمایید.
• چک کردن موتور و سیستم انتقال قدرت: موتورها، گیربکس‌ها و سیستم انتقال قدرت باید در وضعیت خوبی باشند. لازم است که موتورها را چک کرده و روغن‌گیربکس‌ها را به صورت دوره‌ای تعویض نمایید.
• بررسی وضعیت سیستم کنترل: سیستم‌های کنترل، حسگرها و تجهیزات الکترونیکی نیز نیاز به بازرسی دارند. اطمینان حاصل کنید که تمامی اجزای الکتریکی به درستی کار می‌کنند تا در روند حمل کالاها دچار مشکلات احتمالی نشوید.
• آموزش به کارکنان: کارکنانی که با نوار نقاله کار می‌کنند، باید به روش صحیح استفاده از این تجهیزات مسلط باشند و در صورت بروز هر مشکلی، اقدام به رفع آن نمایند.

با انجام منظم این گام‌ها، می‌توان از نوار نقاله به بهترین شکل ممکن استفاده کرد و عمر مفید آن را افزایش داد.

قیمت و خرید نوار نقاله از آهنیتو

مجموعه آهنیتو با فراهم کردن انوع سیستم های نوار نقاله بخصوص زنجیری فرایند خرید نوار نقاله را برای شما آسان تر از همیشه کرده است. شما می توانید با خیال راحت در رابطه با قیمت انواع نوار نقاله شیب دار یا ساده به صورت زنجیری آن را پس از مشورت با کارشناسان ما و استعلام قیمت، تهیه نمایید.